De voordelen van een ergonomische werkplek - deel 2/3
Een gezondere werkplek: dit moet je weten
Deel 2/3
De belangrijkste voorwaarden voor een gezonde en productieve werkplek
Nadat ik in deel 1 met harde feiten, cijfers, cases en wetgeving omtrent een gezonde werkplek kwam, wil ik in deel 2 de focus leggen op de belangrijkste voorwaarden van een goede werkplek. Je leest hier in het kort wat je zelf kunt (moet) doen, welke tools vrijwel onmisbaar zijn en welke factoren stiekem ook nog erg veel invloed hebben op het comfort en de productiviteit.
1. Zelfcheck
Kijk eerst kritisch naar de zaken die je zelf kunt veranderen
Er zijn genoeg verbeterpunten aan je werkhouding en indeling van de werkplek die je helemaal niets kosten. Enkel tijd en doorzettingsvermogen. Hieronder zet ik er een paar voor je op een rijtje.
Zitten en staan
Laat ik beginnen bij hetgeen dat we de hele dag door veel te veel doen: zitten. Eerder schreef ik al dat zitten, wat door velen liefkozend "de kleine moordenaar" wordt genoemd, erg slecht voor je kan zijn. Het idee heerst nog steeds dat een zittend beroep risicovrij is en veel minder belastend is dan een fysiek beroep zoals bijvoorbeeld verhuizer, glazenwasser of monteur. FOUT. Langdurig zitten veroorzaakt spierafbraak, stijve spieren, toename van het gewicht en zelfs verhoogde kans op hart- en vaatziekten.
Een aardig tijdje terug, in 1953, is er al eens een onderzoek gedaan tussen Londense buschauffeurs en conducteurs. Toen werd de conclusie al getrokken dat de chauffeurs, die beduidend langer zaten, twee keer zoveel kans hadden om te sterven aan hart- en vaatziektes. Een dikke zestig jaar later weten de meeste mensen nog steeds niet dat meer dan 4 uur zitten per dag erg slecht voor ze is.
Een goede en blijvende oplossing (daar kom ik nog op terug) van het zitprobleem kost helaas meer dan enkel tijd en moeite. Er zijn gelukkig wel een aantal dingen die je kunt doen om het urenlange zitten tegen te gaan. Dit vereist een wat actievere aanpak van je dag. Haal wat drinken voor collega's, eet je lunch tijdens een wandeling, bespreek zaken op de werkvloer staand en stuur eens een keer geen e-mailtje, maar wandel naar de betreffende collega.
Zithouding
Zitten is en blijft belangrijk bij onze dagelijkse werkzaamheden. En je zou zeggen; "hé, dat zitten, dat doen we zo ongelofelijk veel. Daar moeten we dus erg goed in zijn". Leuk geprobeerd. Dat zijn we helemaal niet. Jammer, want een goede actieve zithouding in combinatie met de juist afstelling van je stoel kan een hoop klachten voorkomen. Je hebt een betere doorbloeding en werkt comfortabeler.
Let bij het afstellen van je bureaustoel vooral op het volgende:
- Zorg dat je voeten plat op de grond kunnen staan
- De hoek in je knieholte dient minimaal 90 graden te zijn
- Indien mogelijk, vul de holte in je onderrug op met de verstelbare lendesteun
- Stel de armleuning zo in dat je ellebogen in een hoek van minimaal 90 graden staan
Wees tijdens het zitten alert op de volgende zaken:
- Laat je schouders ontspannen hangen en trek ze niet op
- Verander regelmatig (elke 10-15 min) van zithouding
- Neem een trotse houding aan. Schouders naar achteren, borst vooruit
- Houd de armen zo dicht mogelijk op je lichaam
Bureau afstellen
Het bureau is de plek waar een groot deel van de dag aan wordt besteed. Het is belangrijk dat deze verstelbaar is, maar nog belangrijker dat jij gebruik maakt van deze verstelbaarheid. Enkel een verstelbare stoel is niet voldoende. Je kunt je stoel nog zo goed afstellen, maar als je bureau slecht staat afgesteld kun je al snel niet meer voldoen aan de eerder genoemde punten, zoals platte voeten op de grond en je ellebogen in een hoek van minimaal 90 graden.
Let bij het afstellen van je bureau op de volgende zaken:
- Zet de hoogte van het bureaublad gelijk aan de hoogte van de armleuning. Je hebt zojuist je stoel afgesteld. Daar kun je nu de hoogte van je bureau op afstellen.
- Zorg voor voldoende beenruimte. Beperk jezelf niet met ladenkastjes, CPU houders en prullenbakken. Scheef zitten is uit den boze!
- Laat je schouders ontspannen langs je hangen en leg je armen op het bureau. Bij een hoek van minimaal 90 graden weet je nu zeker dat je bureau goed staat afgesteld.
Bureau indelen
Het is lastig om 1 correcte indeling van een bureau te beschrijven. Met de zeer uiteenlopende beroepen en bijbehorende activiteiten die achter de computer worden uitgevoerd is een algemeen advies niet meer voldoende. Er worden zeer uiteenlopende tools gebruikt op het bureau. Wat we wel kunnen doen is ons beperken tot de tools die op vrijwel elk bureau aanwezig zijn; de muis, het toetsenbord en de monitor. Combineer die tools met 1 duidelijke boodschap: "centreren, centreren, centreren". Plaats alle belangrijke zaken zo recht mogelijk voor je neus.
De belangrijkste tips voor een juiste indeling:
- Voorkom dat je veel met je hoofd zijwaarts en/of op en neer moet bewegen
- Werk je met meer dan 1 beeldscherm? Zet het hoofdscherm dan recht voor je. Zet er niet 1 een beetje naar links en 1 een beetje naar rechts
- Heb je uiteenlopende taken? Houd hier rekening mee. Bijvoorbeeld: als je wat schrijfwerkzaamheden hebt moet het toetsenbord makkelijk kunnen worden opgeschoven zodat je alle ruimte hebt
- Plaats het toetsenbord centraal voor je, maximaal 5-10 centimeter van de rand. Plaats de muis er zo dicht mogelijk op
- Houd je ellebogen tegen je lichaam aan
- Neem ongeveer een armlengte afstand bij het plaatsen van de monitor
2. De juiste tools
Beschik jij over de juiste tools?
Met de juiste tools kun je niet alleen productiever zijn, je voorkomt er ook allerlei klachten mee. Aangezien we uren per dag achter ons bureau zitten is het belangrijk dat we de middelen hebben om dat lang vol te kunnen houden zonder klachten te ontwikkelen. Niet iedereen die veel tijd achter de computer doorbrengt zal snel pijntjes gaan voelen. Bedenk je echter wel dat voorkomen beter is dan genezen. Als je eenmaal een verkrampte pols hebt kom je daar niet zo makkelijk meer vanaf.
Hieronder ga ik in op de 5 belangrijkste tools voor iemand die veel met de computer werkt. Door deze in te passen op je werkplek ga je productiever, meer ontspannen en langer klachtenvrij kunnen werken.
Een ergonomische muis zorgt voor een betere en gezondere houding van de arm en geeft meer ondersteuning. Je kent de ergonomische muis misschien ook wel als 'verticale muis' of 'RSI muis'. De terminologie komt neer op hetzelfde product.
Waar de traditionele muis puur gemaakt is op functie, kijkt een ergonomische muis daarnaast ook naar het gebruiksgemak en de houding van de gebruiker. Dit levert een gebruiksvriendelijker product op. De hand, pols en arm staan dan ook meer in hun natuurlijke houding, wat de nodige spanning uit de arm haalt. Veelvoorkomende pijntjes aan de hand, pols, arm, schouder en zelfs nek kunnen daardoor sterk worden verminderd. De voordelen van de ergonomische muis zijn kortweg opgesomd:
- Natuurlijke houding
- Minder druk op de pols
- Betere ondersteuning van de hand
- Meer ontspanning van hand tot nek
- Verminderde kans op het ontwikkelen van RSI klachten
Op onze categoriepagina 'ergonomische muis' kun je alle ergonomische muizen vinden.
Dankzij een compact (of ergonomisch) toetsenbord creëer je een meer gecentreerde werkplek, wat goed is voor je houding.
Een ergonomisch toetsenbord herken je aan zijn platte en smalle ontwerp. De behuizing en de toetsen zijn lekker vlak, en het toetsenbord heeft in de meeste gevallen geen numeriek bord aan de rechterzijde. Dit alles is gedaan voor een compacte en gezonde werkhouding. De handen hoeven niet te worden gebogen zoals dat met de gebruikelijke 'dikkere' borden wel het geval is. Ook kan de muis dichter op het toetsenbord worden geplaatst, waardoor je arm en schouder meer ontspannen kunnen zijn. De voordelen van een ergonomisch toetsenbord zijn dus:
- Plat design
- Polsen in verlengde van arm
- Minder spierspanning
- Muis en arm dicht op het lichaam
Op onze categoriepagina 'ergonomisch toetsenbord' kun je alle compacte toetsenborden vinden.
Een laptopstandaard pakt één van de minst ergonomische producten keihard aan. Inkoppertje, de laptop inderdaad. Dankzij de laptopstandaard staat het scherm op de juiste hoogte en neem je vanzelf een betere werkhouding aan.
De bovenkant van een beeldscherm moet bij voorkeur op ooghoogte staan. Dat geldt ook voor een laptop. Zonder standaard is dit onmogelijk. Daarnaast is de afstand tussen het beeldscherm en het toetsenbord veel te klein, waardoor je als het ware in een verkrampte houding gedwongen wordt. Met een laptopstandaard heb je het scherm op de juiste hoogte, kun je een goede houding aannemen en krijg je minder snel last van je rug, schouders en nek. De voordelen nog even onder elkaar:
- Beeldscherm op ooghoogte
- Betere houding
- Minder spanning op rug, schouders en nek
- Creëert een mobiele en gezonde werkplek
Op onze categoriepagina 'laptopstandaard' kun je alle laptopstandaarden vinden.
Net als bij het beeldscherm lezen documenten ook fijner als ze meer op ooghoogte worden geplaatst. Je hoeft veel minder richting het papier te buigen om alles goed te kunnen lezen.
Meestal liggen documenten nog plat op het bureau. Om deze een beetje fatsoenlijk te kunnen lezen moet je je hoofd draaien en kantelen en ben je sneller geneigd over je bureau te buigen, wat slecht is voor je rug. Je wordt in principe gewoon gedwongen uit je meest comfortabele houding te komen. Dus, nog even de voordelen:
- Documenten in fijnere leespositie
- Betere houding
- Minder spanning op nek en rug
- Documenten liggen centraal geplaatst
Op onze categoriepagina 'documenthouders' kun je alle documenthouders vinden.
Met een monitor arm hangt niet alleen je monitor op de ideale hoogte, je bent ook nog eens een stuk flexibeler. Zo kun je makkelijk even gaan verzitten of iets delen met een collega die naast of tegenover je zit.
Met het plaatsen van de monitor op de voor jou ideale hoogte kun je een gezonde werkhouding aannemen. Rug recht, schouders naar achter, borst vooruit, je kent het wel. Je kijkt recht op je scherm en hoeft niet voorover of ingedoken te zitten. Anders dan met de standaard meegeleverde monitorstandaard kun je met een monitor arm de monitor echt op jouw specifieke hoogte afstellen. We resumeren:
- Betere zithouding
- Flexibele werkplek
- Ontspannen rug- en nekspieren
- Langdurig comfortabel werken
Op onze categoriepagina 'monitor arm' kun je alle monitor armen vinden.
3. Overige factoren
Sta je wel eens stil bij licht, lucht, temperatuur en geluid?
Zonder dat je het misschien zelf beseft ben je enorm vatbaar voor factoren zoals licht, de juiste luchtvochtigheid, een comfortabele temperatuur en een geluidsniveau waarmee je productief kunt werken. Uit onderzoek blijkt dat je in een 'gezond' gebouw 10% tot 15% productiever kunt zijn en er 1,5% tot 2,5% minder verzuim is.
Licht
Met het juiste licht heb je geen vervelende weerkaatsing op je beeldscherm, kun je documenten goed lezen en krijg je geen vermoeide ogen door een overschot of juist een tekort aan licht en contrast. Hoofdpijn, wazig zicht, geïrriteerde en droge ogen zijn vaak gehoorde klachten op een werkplek met slechte belichting.
Je spreekt van een goed verlichte werkplek vanaf 500 Lux (eenheid verlichtingssterkte). Dat is helemaal niet zo veel, als je je bedenkt dat een bewolkte dag zo'n 1000 Lux geeft. Onderzoek wijst uit dat het opvoeren van het aantal lux op de werkvloer tot zo'n 1000 Lux de productiviteit ook daadwerkelijk ten goede komt. Tussen de 500 en 1000 Lux wordt ook wel gezien als de "stressvrije zone".
Verse lucht
Verkoudheid, hoofdpijn, irritatie, vermoeidheid, duizeligheid en moeilijk adem halen zijn veelgehoorde klachten uit kantoren met slechte luchtkwaliteit. Dit kan liggen aan onvoldoende onderhoud aan warmte- en ventilatiesystemen, vervuiling door lijm, verf, chemicaliën en een te hoog aantal mensen in één ruimte.
De luchtvochtigheid in een ruimte is op een comfortabel niveau tussen de 30% en 60%. De hoeveelheid luchttoevoer kan veel betekenen voor de productiviteit. Uit onderzoek bleek dat het kortdurend verzuim 35% lager lag als er niet 40, maar 80 kubieke meter verse lucht per uur een kantoorruimte in werd gepompt. Het verhoogde ook nog eens de productiviteit met zo'n 2%.
Temperatuur
Wat betreft temperatuur blijkt het vrij lastig te zijn om daar de perfecte balans in te vinden. Zo komt er uit onderzoek naar voren dat we met zo'n 20° celsius en gestoken in zomerkleding het productiefste zijn, maar dit wel als een onaangenaam koude werkomgeving zullen ervaren. Bij 27° celsius is de productiviteit juist het laagste, maar spreken we wel van maximaal comfort. Tussen de 21° en 27° moet je dus een balans zoeken tussen productief werken en je er comfortabel bij voelen.
Het vinden van die balans is iets heel persoonlijks, blijkt dan weer uit een andere studie. Stel dat iedere werknemer een eigen console op het bureau heeft waarmee hij voor zijn eigen werkplek temperatuur, luchtsnelheid en de hoeveelheid verse lucht kan reguleren, dan is hij in staat zijn eigen productiviteit tot wel 12,5% te verhogen.
Geluid
Het is wettelijk vastgelegd dat het geluidsniveau op kantoor niet de 45 decibel mag overstijgen. En dat is weinig. Een stil klaslokaal bijvoorbeeld produceert al 40 decibel.
Gelukkig maken steeds meer bedrijven zich sterk om hun werknemers ruimtes te kunnen bieden waar het geluidsniveau laag is en ze zich optimaal kunnen concentreren. Dit wordt gedaan met speciale geluidsabsorberende wandjes, of zelfs complete afgesloten ruimtes waar je in alle stilte kan werken.
Zelf kun je ook wat doen om het geluid enigszins terug te brengen. Door planten te plaatsen. We schreven er al eens over. Planten trekken zo een paar decibel uit de kamer en verlagen daarmee het geluidsniveau op je werkplek.
4. Rustig alles verteren
Stapje voor stapje komen we er wel
Er is veel informatie je kant op gegooid in deze blog. Verteer alles rustig en pak de dingen op die jij belangrijk vindt en/of makkelijk aan te passen zijn. Zo kom je stapje voor stapje steeds verder in het creëren van de ideale werkplek.
Wil jij aan de slag maar weet je niet zo goed waar je mee moet beginnen om je werkplek ergonomischer te maken, maak dan gebruik van onze uitgebreide ergonomische diensten. Wij kunnen je bijvoorbeeld laten adviseren door onafhankelijke ergonomen of persoonlijk productadvies geven.
Dit was alweer deel 2 uit het drieluik van de voordelen van een ergonomische werkplek. De volgende keer gaan we het wat visueler aanpakken en laat ik je zien hoe creatief er door mensen overal ter wereld wordt gewerkt aan het gezonder en beter inrichten van hun werkplek met minimale middelen. Hier heb je alvast een voorproefje.
P.S. Vraag om persoonlijk advies via de chat of bel ons op
+31 (0)76 2600 207
- bronnen:
- co2indicator.nl
- ccohs.ca
- vgz.nl
- lightingdeluxe.com
- arbo-online.nl
- getbritainstanding.org
- binnenmilieu.nl